ارشمیدس

زندگینامه ارشمیدس

212 ق.م - 278 ق.م  ارشمیدس یکی از بزرگترین دانشمندان ریاضی و مکانیک در عصر خودش بود. پدرش فیدیاس که منجم بود او را برای آموزش از سیراکوز به مدرسه ریاضیات اسکندریه فرستاد. شهر اسکندریه را اسکندر مقدونی در سال 323 ق.م در زمان حمله و حرکت به سوی شرق بر کرانه مدیترانه در خاک مصرساخت. این شهر پس از رکود آتن - پایتخت یونان - مرکز علم و تجارت شد و بزرگانی چوت اقلیدس و بطلمیوس و ارشمیدس را تربیت کرد. این شهر حتی موقعی که به دست مسلمانان فتح شد از مراکز مهم علوم یونانی بود و در انتقال علم و اندیشه یونانی به فرهنگ و تمدن اسلامی نقش مهمی داشت.  درباره خصوصیات زندگی ارشمیدس اطلاعات زیادی در دست نیست. اما علاقه اش به ریاضیات و مسائل علمی مکانیک سبب شده است که کارهای با ارزشی از او باقی بماند. گفته می شود که وقتی به مساله ای علاقمند می شد از خوردن و خفتن غافل می شد و چنان خود را سرگرم کار و حل مشکل می کرد که هر مساله دیگری او را از کار باز نمی داشت. وقتی که ارشمیدس روی شن های ساحل دریا اشکال هندسی خود را رسم کرده بود سربازی بدون توجه با راه رفتن روی شن ها اشکال او را لگد کرد و ارشمیدس چنان اعتراض کرد که موجب خشم سرباز شد و سرباز با شمشیرش به ارشمیدس حمله کرد و او را کشت. از آثار علمی او می توان کشف قانون مایع ها و گازها ( معروف به قانون ارشمیدس در شاره ها). تعیین جرم حجمی طلا و تقره و بعضی فلزات دیگر و اختراع پیچ مخصوص حلزونی شکل به نام پیچ ارشمیدس برای بالا بردن آب اشاره کرد.  همچنین تالیف کتابهایی از جمله اصول مکانیک - درباره اجسام شناور - درباره کره و استوانه - اندازه گیری دایره و پیچ ها از دیگر کارهای برجسته این دانشمند دوران باستان است.

رحیمی

زندگینامه دکتر محمد فرهاد رحیمی

دکتر محمد فرهاد رحیمی اولین دریافت کننده جایزه ترویج علم در ایران و وارد کننده واژه فیزیکسرا در فرهنگ لغت های ایران

مشخصات علمی CV

   مشخصات عمومی:

نام: محمد فرهاد            نام خانوادگی: رحیمی             نام پدر: منتجب الدین                     تاریخ تولد: 1324

محل تولد: مشهد                         محل صدور: مشهد                       شماره شناسنامه: 158  

نشانی محل سکونت:

خیابان کفایی-کفایی4- پلاک3                                            شماره تلفن: [phone]

نشانی محل اشتغال: بخش فیزیک دانشکده علوم پایه

آدرس پست الکترونیکی: [e-mail]

2- وضعیت استخدامی:

نوع استخدام	مرتبه علمی	پایه	تاریخ ارتقا مرتبه	تاریخ استخدام	ملاحظات
رسمی	استاد	27	1383	1346

3- سوابق علمی و تحصیلی : ( از کارشناسی به بالا )

عنوان درجه تحصیلی	معدل	رشته تحصیلی	تاریخ اخذ مدرک	نام مؤسسه و محل اخذ آن
فوق لیسانس DEA Ph.Dدکتری     دکتری اِتا   DSC	بسیار خوب بسیار خوب افتخارآمیز	فیزیک هسته ای فیزیک هسته ای ذرات بنیادی	1349 1352 1362	مرکز اتمی تولوز (فرانسه) مرکز اتمی استراسبورگ (فرانسه) مرکز اتمی CRN استراسبورگ فرانسه

4- عنوان و موضوع رساله (ها):

                  فوق لیسانس :

                    تخمین وجود رگه های اورانیوم در معادن عمیق اورانیم (لیموژ- فرانسه) از روی دبی هوای دمیده شده از بالای کره در تونلهای عمیق تا عمق 364 متری زمین و اندازه گیری اکتیویته آنها با کامپیوتر.

                  دکتری Ph.D :

 مطالعه شکافت هسته های سنگین در انرژیهای بالا (دوترونهای 2.1 GeV در ساکلی پاریس و پروتونهای 30 GeV در CERN سوئیس. به کمک آشکارسازهای پلاستیکی.

              دکتری اِتا DSC :

               مطالعه برهمکنشهای جریانهای خنثی و باردار در برخورد نوترینوهایی با انرژی بالا

) در آشکارسازهای گازکامل (پروتونهای 400GeV در (CERN) سوئیس)

5- سوابق خدمات آموزشی در داخل و خارج از کشور

ردیف	نام مؤسسه محل تدریس	مدت (از  تا  )	مقطع تحصیلی	عناوین دروس تدریس شده
1	دانشکده علوم دانشگاه اهواز	52-53	کارشناسی	فیزیک هسته ای، ریاضی فیزیک، فیزیک عمومی، مکانیک کوانتمی، مکانیک آماری، آزمایشگاه فیزیک، نظریه جنبشی گازها
2 3	دانشکده علوم دانشگاه زاهدان( استاد پروازی) دانشکده علوم دانشگاه فردوسی	حدود دهه  60-70 54 -کنون	کارشناسی کارشناسی کارشناسی ارشد دکتری	فیزیک هسته ای پیشرفته 1 و 2، الکترودینامیک، مکانیک ساکورایی،نظریه گروه،مکانیک کوانتمی1 و 2، ریاضی فیزیک1 و 2، فیزیک عمومی 1 و 2، نظریه میدان، ذرات بنیادی، مکانیک آماری، رادیوایزوتوپها، تاریخ علم، شتابدهنده ها، فیزیک پزشکی، فیزیک دامپزشکی، فیزیک جدید، حفاظت در مقابل اشعه، فیزیک داروسازی و دامپزشکی، زیست پرتویی، اپتیک، تکنیکهای اندازه گیری هسته ای، اولتراسوند و CT برای رزیدنتهای رادیولوژی، فیزیک برخوردهای اتمی (دکتری)، آزمایشگاه اپتیک، آزمایشگاه هسته ای، آزمایشگاه فیزیک مدرن، بیوفیزیک

6- سوابق خدمات پژوهشی در داخل و خارج از کشور

ردیف	نام مؤسسه محل پژوهش		مدت از تا	عناوین طرحها و پروژه های تحقیقاتی
1	مؤسسه تاریخ علم دانشگاه لیل فرانسه		یکماه اکتبر 2005	تئوری خورشیدگرفتگی در عصر اسلامی
2	دپارتمان فیزیک پلاسما دانشگاه اوتسونومیا ژاپن UTSUNOMYA		سه ماه فرصت مطالعاتی      2001	ساخت نانوتیوبهای کربنی و مطالعه شتابدهنده های پلاسمایی با لیزر
3	دانشگاه UBC ونکوور کانادا TRIUMF		فرصت مطالعاتی 1989-1990	بررسی اساس فیزیک غددنگاری PET و کار با بزرگترین سیکلوترون جهان موجود در تریامف
4	دانشگاه پل ساباتیه تولوز فرانسه- مرکز اتمی		1969-1970 به تناوب	برآورد رگه های اورانیوم در معادن عمیق (360متری) از روی دبی هوای دمیده شده از بالای کوه و حفاظت کارگران در مقابل اشعه – FRANCE- LIMOJE
5	مرکز اتمی SACLAY حومه پاریس		1970-1972	مطالعه شکافت هسته اتمهای سنگین در اثر دوترونهای 2.1GeV شتابدهنده ساکلی
6	CERN مرکز اتمی سوئیس		1971-1982 به تناوب	مطالعه شکافت هسته توسط پروتونهای 30 GeV. PS موجود درCERN سوئیس مطالعه ساختار نوکلئون با نوترینوهایی حاصل از شتابدهنده غول پیکر CERN (پروتونهای 400GeV ) SPS
7	چاپخانه دانشگاه فردوسی		پیش از انقلاب	بررسی آلودگی سربی چاپخانه دانشگاه و دادن دستورالعمل جهت محافظت بهتر کارمندان چاپخانه (بویژه خانمها)
8	دانشگاه علوم پزشکی مشهد کلات-		1372 حدود ششماه	بررسی پرتوزایی آب و خاک و گیاه در ناحیه کلات و ارائه دستورالعملهای حفاظتی (وجود پرتوزایی زیاد)
9	دانشگاه علوم پزشکی مشهد معاونت بهداشتی سرولایت نیشابور		حدود ششماه	بررسی علل مرگ و میر در روستای سرولایت نیشابور و یافتن علت آن (وجود آهن زیاد در خاک)
10	مرکز اتمی استراسبورگ فرانسه		حدود سه ماه	دزیمتری نوترون برای جنبه های نظامی
11	دانشگاه فردوسی دانشکده علوم		یکسال	ساخت دستگاه مولد امواج سالیتونی طرح پایان یافته با دریافت درجه ممتاز و جایزه
12	دانشگاه فردوسی دانشکده علوم		یکسال	بررسی تجربی مدل یگانه کننده نیروهای ضعیف و الکترومغناطیسی طرح پایان یافته
13	دانشگاه فردوسی دانشکده علوم		78-76 دوسال	ساخت رابطهای کامپیوتری برای آزمایشهای فیزیک
14	دانشگاه فردوسی دانشکده علوم		دوسال	محاسبه طیف نوترونی با استفاده از روش زمان پرواز TOF برنده جایزه ممتاز
15	آستان قدس رضوی خزانه آستان قدس		دوسال	استخراج ابزار نجومی از خزانه آستان قدس، تهیه شناسنامه برای آنها و ایجاد موزه نجوم آستان قدس
16	دانشکده علوم دانشگاه زاهدان		دوسال	طراحی و ساخت آزمایشگاه هسته ای و تهیه دستورکار راه اندازی آزمایشگاه اپتیک
17	شهرداری تهران		یکسال	ارائه طرح میدانها  (نصب نمادهایی در میدانهای شهر تهران که تفکربرانگیز باشد)
18	شهرداری مشهد		سه سال	ارائه طرح (فاز صفر) ایجاد خانه های علم . افلاک نما. بنیانگذار خانه های علم در ایران- ایجاد اولین خانه علم در ایران  (وکیل آباد 1369)
19	آموزش و پرورش خراسان		چندین سال	ارائه طرح و ساخت آنها به دانش آموزان که بسیاری از آنها جایزه خوارزمی و روزبه و حسابی را گرفتند. ایجاد فیزیکسرا در موزه علوم طبیعی شهید بهشتی مشهد
20	دانشگاه فردوسی دانشکده علوم		یکسال	طراحی و اجرای آب شیرین کن خورشیدی  (طرح پایان یافته ولی هنوز ارائه نشده است.)
21	نیشابور		دو سال	ایجاد شهرک علمی- تفریحی
22	دانشگاه فردوسی		چند سال	طرح ایجاد موزه بزرگ خراسان با همکاری دکتر درویش
23	دانشگاه فردوسی دانشکده علوم		دو هفته	موزاییکهای کوچک فیزیک (نمایشگاه) با همکاری بخش فرهنگی سفارت فرانسه در ایران  (سال جهانی فیزیک 2005)
24	دانشگاه فردوسی			ارائه طرح سردرب ورودی دانشگاه ارائه طرح جدول ایزوتوپها روی دیوار آمفی تئاتر در حال ساخت دانشکده علوم (سه هزار قطعه هرکدام به ابعاد cm30´30) ارائه طرح ایستگاه دوچرخه ارائه طرح مجتمعهای ورزشی (سالن تنیس سرپوشیده برای بانوان،ایجاد سالن اسکی روی یخ در زمینهای بایر دانشگاه فردوسی) ارائه طرح ایجاد مقبرة الاساتید در زمینهای شاندیز ارائه طرح ایجاد دوره PHD-OHD با ریزبرنامه درسی برای دارندگان PHD که بخواهند پزشک محقق شوند 1366 ارائه طرح جلد مجله دانشکده علوم دانشگاه فردوسی ارائه طرح یک ساعت خورشیدی غول پیکر در میدان مقابل سازمان مرکزی
25	بخش زیست شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد (همکاری)			آسیبهای سرطان زایی اشعه روی موشها اثر ماده شیرخشت بعنوان رادیوپروتکتور روی موشها اثر امواج الکترومغناطیسی و گوشیهای موبایل روی انسان بررسی میزان شدت تابشهای الکترومغناطیسی در محل کنترل ترافیک شهرداری بررسی اثر اشعه گاما روی مقاومت گیاه برنج (ناتمام)
26	همکاری با صدا سیما			بحث درباره مباحث علمی روز (علم و رسانه های همگانی)
27	دانشکده دندانپزشکی		چند سال	لیزر در دندانپزشکی (دو رساله) پرتوزایی دندانهای مصنوعی و خطر سرطان لثه درمان ریشه با لیزر
28	دانشکده ادبیات		یکسال 84-1383	فیزیک و فلسفه (معرفت شناسی)- رساله کارشناسی ارشد
29	دانشکده علوم دانشگاه خواجه نصیرالدین توسی		یکسال	ترانسپورت الکترونهای شتابدهنده خطی بیمارستان امام رضا در بافتهای بدن (رساله کارشناسی ارشد)
30	دانشگاه پیام نور مشهد		یکسال	شبیه سازی ترابرد نوترونهای 9MeV در بافتهای بدن (رساله کارشناسی ارشد)
31	دانشگاه پیام نور مشهد		یکسال	شبیه سازی ترابرد نوترونهای 14MeV به صورت پالسی در مواد (رساله کارشناسی ارشد- ناتمام)
32	موزه تاریخ طبیعی یزد		دو سال	ایجاد فیزیکسرا در موزه یزد (طراحی و ساخت وسایل)
33	فرهنگسرای بهمن و خاوران و اندیشه تهران		چندسال	ایجاد فیزیکسرا (طراحی و ساخت وسایل و دستورالعملها)
34	دانشگاه بیرجند		یکسال	مطالعه شکافت هسته 236U توسط نوترون (رساله کارشناسی ارشد خانم فارابی 1382)
35	دانشگاه شیراز و مشهد		دوسال	استخراج ترازهای انرژی نیلسون (طرح مصوب) پایان یافته ولی هنوز تحویل نشده است.
36		دانشکده علوم مشهد و دانشگاه شیراز	دوسال	نایکروندی در توزیع زاویه ای پاره های شکافت القایی در حدود سد پتانسیل شکافت بر طبق مدل BCS (رساله دکتری- پایان یافته)
37		دانشکده علوم مشهد و مرکز تحقیقات هسته ای بیرمنگام انگلستان گروه BNCT	دوسال	ترانسپورت فوتونها در آشکارسازهای سوسوزن (رساله دکتری پایان یافته)

 تنظیم و ویرایش :محمد جواد شیرزاد تابستان 1385

با تشکر از استاد عزیزم دکتر فرهاد رحیمی

در پایان:

از اینکه عمرگرانبهایت را در راه آموزش و ترویج علم در ایران  برای مبارزه با جهل و نادانی صرف کردی و میکنی

 از تو بی نهایت سپاسگذاریم و با افتخار به دستان پر از مهرت بوسه میزنیم

پیاده کردن قسمت هایی از فیلم زندگینامه استاد فرهاد رحیمی توسط آقای رضا صابری راد دانش آموز اول دبیرستان نصر

محمد فرهاد رحیمی استاد دانشگاه علوم مشهد در اول فروردین ماه سال 1324 در مشهد در خیابان دانشگاه کنونی متولد شدند. پدر ایشان منتجب الدین رحیمی رئیس کارگزینی آموزش و پرورش بودند و مادر ایشان زهرا آفاق خسروپناه معلم فقه و ادبیات فارسی بودند که بنیان گذار پرورشگاهی در مشهد بودند.ایشان تحصیلات دوره ی دبستان و دبیرستان را با موفقیت پشت سر گذاشتند و سپس با شرکت در کنکور در رشته ریاضی فیزیک در دانشگاه علوم مشهد به تحصیل پرداختند و در پس از اخذ لیسانس در سال 1346 چند سال به عنوان کارشناس در دانشگاه مشهد بودند و سپس برای فوق لیسانس عازم فرانسه شدند. فوق لیسانس را در رشته حفاظت در برابر اشعه در فرانسه به پایان رساندند و در سال 1352 دکترای فیزیک هسته ای را در استراسبورگ فرانسه گرفتند.
پس از بازگشت به ایران به اهواز رفته و مدت دو سال را در آنجا به کار مشغول بودند و سپس به مشهد عزیمت کردند. سپس دکترای دولتی خود را در سال 1362 در رشته فیزیک ذرات بنیادی خود را گرفتند و دوباره به مشهد بازگشته و مشغول به تدریس در دانشگاه علوم مشهد شدند.


نظر جناب آقای دکتر محسن شادمهری عضو هیئت علمی گروه فیزیک درباره دکتر فرهاد رحیمی:

من از زمان دانش آموزی جناب آقای دکتر رحیمی را می شناختم.به نظر من یکی از خصوصیات بارز این فرد این است که به افراد علاقه مند بهای فراوانی می دهند و شرایط لازم را به وسیله ی دادن مقاله و کتاب فراهم می آورند.یکی از جنبه های کارهای علمی ایشان که واقعاً شایان تقدیر است توجه خاصی است که آقای دکتر به گسترش علم در جامعه دارند به ویژه علم فیزیک.ایشان معتقدند که زمانی یک جامعه می تواند علمی باشد که علم در میان آحاد افراد آن جامعه جایگاهی داشته باشد ویا به عبارت دیگر مردم فرای رابطه های پیچیده ریای و مباحث دشوار علم را درک کنند.به همین دلیل می توانم بگویم طی 20 سال اخیر جناب دکتر رحیمی یک تلاش چند برابری را در این زمینه آغاز کردند که صد البته به نتیجه انجامیده است.
یکی ار دستاوردهای بزرگ ایشان راه اندازی فیزیک سرا ها است.فیزیک سرا محلی است که افراد به راحتی می توانستند مطالب علمی را ببینند. بر خلاف سایر مکان ها که به هنگام برخورد با تابلوی لطفاً دست نزنید برخورد می کنیم شعار بزرگ فیزیک سرا این است که لطفاً دست بزنید.
یکی دیگر از فعالیت های ایشان برگزاری سمینارها و کنفرانس ها است البته آن دسته از سمینارها که به جنبه های عمومی فیزیک می پردازد.
تمامی افرادی که با ایشان فعالیت داشتند نسبت به حس دلسوزی و همکاری ایشان معترفند.این خصوصیت ایشان که تمامی سعی و تلاششان را برای دانشجویان انجام می دهند که آنها موفق باشند باعث شده است که اتاق ایشان همیشه شلوغ یاشد و دانشجویان رشته های حتی غیر فیزیک به ایشان مراجعه می کنند و بد ایشان کار می کنند.


نظر جناب آقای دکتر کورش جاویدان عضو هیئت علمی گروه فیزیک درباره ایشان:

جناب آقای دکتر رحیمی مصداق بارزی از افرادی است که خصلت مشخص دانشمندان شرقی را در خود داشتند که علاوه بر این که کارهای علمی خود را انجام می دادند همیشه در خانه شان برای افرادی که به آنها احتیاج دارند باز بوده است.من از زمان دانشجویی خود در رشته کارشناسی می شناسم.ایشان همیشه راهنمای خوبی بوده اند و همیشه از سواد علمی ایشان بهره برده ام.
یکی از خصلت های بارز ایشان این است که روش پاسخ گویی به سوالات ایشان بسیار جالب است به طوری که بلافاصله پس از سوال جواب آنرا نمی دهند بلکه فعرستی از ریفرنس ها را که ممکن اسن به شخص کمک کند را معرفی نموده به طوری که دانشجو با خواندن مطالب می تواند به راحتی مطلبی را که می خواسته به دست بیاورد و این روش خیلی بهتر از این است که شخص بلافاصله جواب سوال را بدهد.

 

ژول

زندگینامه ژول

ژول(James Prescott Joule) 1818-1889 ژول در انگلستان متولد شد و نزد دالتون تحصیل کرد و به پیروی از اورستد آمپر و فارادی به مطالعه درباره الکتریسیته پرداخت.  او به اندازه گیری فوق العاده علاقه داشت و دماسنجی را طراحی کرد که بتواند دمای آب بالا و پایین آبشار را اندازه بگیرد. او قبل از رسیدن به بیست سالگی مقاله ای را منتشر کرد که در آن چگونگی محاسبه میزان گرمای حاصل از عبور جریان الکتریکی در سیم بیان شده بود. سرانجام او توانست قانون مشهوری را که به قانون ژول معروف است بیان کند.  بنابر این قانون مقدار گرمایی که از عبور جریان الکتریکی در یک مدار حاصل می شود متناسب با مجذور جریان الکتریکی و نیز مقاومت مدار است. او همچنین با ده سال زحمت توفیق یافت تعیین کند که چه مقدار کار مکانیکی لازم است تا دمای واحد جرم آب را به اندازه یک درجه فارنهایت بالا ببرد.